Słowiańska szeptucha - kim są szeptuchy, magia ludowa / Ludowe sposoby, współczesne szeptuchy.

Szeptucha – kto to taki?

SPIS TREŚCI WPISU

Szeptucha. To kim jest ta tajemnicza postać? W ostatnich latach wzrasta „słowiańska świadomość”, zwłaszcza dzięki literaturze. Chociaż ludzie zauważalnie chętniej sięgają po historyczne i naukowe źródła, to i z nich tak po prawdzie za wiele dowiedzieć się nie można. Jest tak wielu autorów tego typu książek, że co osoba to inna wersja. Jesteśmy zmuszeni uśredniać, żeby cokolwiek móc sobie zwizualizować. Często zwyczajnie czytelnik wybiera wersję osoby, której styl pisania bardziej mu podszedł. No cóż, taka ta nasza historia. Uważam, że krytykowanie wielu powieści za dopowiadanie i kreowanie świata jest delikatnie nie na miejscu, wszak nie wiemy jak było dokładnie. Może pisarz wie, bo przyśniły mu się stare czasy? Cokolwiek na ten temat nie mówić to w większości szeptuchy przedstawione są w książkach jak należy.

Słowiańska szeptucha - kim są szeptuchy, magia ludowa / Ludowe sposoby, współczesne szeptuchy.

Jako, że „moda” na słowiańskość kwitnie, z biegiem czasu pojawiają się spore nieścisłości. Często moda czyni wiele szkody, ponieważ tematem zaczynają interesować się osoby postronne, które jedna po drugiej zaczynają na ten temat pisać i dyskutować, często bez podstawowego zgłębienia tematu i potwierdzenia informacji. Tym samym powielane są często błędy, których nie było komu naprostować na początku. Tak też dzieje się z szeptuchami. Tyle tytułem wstępu, teraz do rzeczy.

Jeśli ktoś wie, kim jest szeptucha to wie, albo jeszcze nie wie, że nie wiedział. Nie ukrywajmy, większości osób na hasło „szeptucha” nie zapali się żarówka nad głową, prędzej pojawi się dymek ze znakiem zapytania. Są także osoby, które coś tam słyszały, ale zapytane o więcej informacji, mamroczą zwykle o prawosławiu i Podlasiu. Czy to są właśnie szeptuchy? Te starsze panie z Podlasia? Otóż, nie.

Słowiańska szeptucha - kim są szeptuchy, magia ludowa / Ludowe sposoby, współczesne szeptuchy.

Nie jest żadną nowością, że wiele słowiańskich świąt i nazw zostało zawłaszczonych w czasie chrystianizacji. Tu było podobnie, tradycja była kultywowana na Podlasiu przez wiele stuleci, aż do dziś, jednak prawdziwe jej korzenie już dawno się tam zatarły. W całej Polsce były, są i będą słowiańskie szeptuchy, które przez ogrom czasu działały raczej bez rozgłosu, z uwagi na panujące jeszcze do niedawna kościelne szykany. Słowiańskie szeptuchy działają według przekazywanej z pokolenia na pokolenie wiedzy, przepisów, receptur. Nie znaczy to oczywiście, że szeptucha z darem w tych czasach nie może urodzić się bez powiązań rodzinnych. Zawsze mogła, teraz również. Daru natomiast nikt nie może przekazać – wyłączając oczywiście genetykę – przekazać można wiedzę. Dlatego na nauki wybierało się osoby z darem, którym przekazywało się całe swoje doświadczenie.

Słowiańska szeptucha - kim są szeptuchy, magia ludowa / Ludowe sposoby, współczesne szeptuchy.

Czy wszystkie mądre baby nazywano szeptuchami? Otóż nie, nie każda mądra baba była szeptuchą. Szeptuchami nazywano te, które szeptały, miały dar komunikacji z bóstwami, rozwiniętą podświadomość i niezwykłe umiejętności. Oczywiście, żadna nie biegała z różdżką i nie rzucała avadami ani kedavrami w sąsiadów, ale w skrajnych przypadkach efekt mógł być zbliżony. W odniesieniu do Podlaskich szeptuch, mówi się, że nazwa wzięła się od szeptania modlitw. Nic bardziej mylnego. Nazwa „szeptucha” wzięła się właśnie od szeptania uroków.

Słowiańska szeptucha - kim są szeptuchy, magia ludowa / Ludowe sposoby, współczesne szeptuchy.

Ale – tu kolejne nieścisłości – uroki nie zawsze są złe, tak samo jak nie istnieje rozgraniczenie na białą i czarną magię. Magia jest taka jak jej użyjemy, możemy zrobić z nią wszystko i tylko od nas to zależy. Oczywiście dziś wszystko się na siłę ugrzecznia, ale nie warto łudzić się, że kiedyś ktokolwiek się czymś takim przejmował. Zbyt wiele osób nie pałałoby respektem do przesympatycznej, wiecznie uśmiechniętej staruszki o lasce. A już na pewno nie jest to postać, przed którą trzęsłaby portkami cała wioska. Nie było żadnej mowy o nadstawianiu drugiego policzka, złodziejowi usychała łapa a plotkarze parchy wychodziły w gębie. Samo się tak nie działo, ktoś musiał temu „pomóc”. Mawiało się, że zło powraca poprzez spojrzenie szeptuchy, dlatego ktoś kto miał coś na sumieniu, unikał z nią kontaktu wzrokowego.

Słowiańska szeptucha - kim są szeptuchy, magia ludowa / Ludowe sposoby, współczesne szeptuchy.

Nawet w historię wkrada się wszechobecna i zupełnie zbędna poprawność polityczna. Kreowanie świata udziwnień powoduje, że staje się on karykaturalny. Jedno drugiemu przeczy i powstają później kompletne nieścisłości, które, o zgrozo, nikomu nie przeszkadzają. Nikt nie docieka jak było, co jest prawdą, chociaż historia jest ewidentnie białkiem jaja klejona.

Słowiańskie szeptuchy nigdy nie były grzecznymi starszymi paniami, co ciekawe, nie były nawet starszymi paniami, dopóki się nie zestarzały. Współczesne twierdzenia, że szeptuchami mogą być tylko starsze kobiety wyznania prawosławnego i jeszcze najlepiej z Podlasia, można między mity włożyć i najlepiej nie te słowiańskie.

Często szeptuchy przejmowały schedę po babce lub starszej mentorce w wieku conajmniej młodym. Także, szeptuchami mianowano niekiedy nawet nastolatki. Gdy poprzedniczka była już zmęczona, mogła przekazać „pałeczkę” i służyć już tylko za doradcę, gdy wszystkie obowiązki przejmowała młoda. Wbrew kolejnemu powszechnemu mitowi, starsza szeptucha wcale nie musiała umrzeć, aby jej miejsce zajęła młoda, choć oczywiście nierzadko i tak się zdarzało.

Warto jeszcze napomknąć dwa zdania o „szeptunach” – to absolutnie nowoczesny twór, ponieważ szeptuchy były wyłącznie z linii żeńskiej. Jakiekolwiek słuchy o tym, że gdzieś funkcjonuje ktoś taki jak szeptun, wywodzą się również z Podlasia i czasów niedalekich. Kobiety były szeptuchami a mężczyźni żercami – odprawiali rytuały oraz ceremonie wspólnie jako pierwiastek męski i żeński. Geneza bardzo podobna, jednak inne obowiązki.

Słowiańska szeptucha - kim są szeptuchy, magia ludowa / Ludowe sposoby, współczesne szeptuchy.

Warto dbać o naszą spuściznę, i walczyć o odzyskiwanie nazw, wyrazów, świąt i prawdziwej natury rzeczy, bo słowianie z chrześcijaństwem nie mieli praktycznie nic wspólnego, a skoro chrystianizacja dążyła do zniszczenia ówczesnej religii i kultury, to trudno aby w kościelnych zapiskach znalazły się treści, będące wtedy (teraz, zresztą także) kościołowi ewidentnie nie na rękę.

Dlatego zanim zaczniesz powielać mity, o szeptuchach z Podlasia – musisz wiedzieć, że są one efektem zawirowań religijnych, zawłaszczenia nazewnictwa oraz cenzurowania pogaństwa. W tych rejonach, wymyślono swoje prawa, ugrzeczniono i zmodyfikowano stanowisko szeptuchy. Stało się to hermetyczne środowisko zrzeszające wyłącznie starszyznę i aby dołączyć do tego grona narzucono dość udziwnione reguły jak na przykład podeszły wiek czy obowiązkowa menopauza.

O tym, czym zajmowały się szeptuchy, jaką pełniły role w społeczeństwie, jak wyglądały ich praktyki i jak to jest teraz – innym razem.

2 myśli na “Szeptucha – kto to taki?”

  • Małgorzata. pisze:

    Szeptucha to taka kobieta, która doskonale porozumiewa się ze światem duchowym, ma do przekazania parę spraw współwyznawcom. Kiedyś sprawy związane z wierzeniami były lokalne i szeptucha na tym polu działała. Dziś wszystko wygląda inaczej, wiara jest kontynentalna, Bóg międzynarodowy i ludzie uciekają do mniejszych grup ze swoją duchowością. A szeptuchy jak działały tak działają.

  • Bardzo ciekawe. Jestem katoliczką ale ubolewam nad barbarzyństwem Kościoła. Nie tylko w naszej kulturze zniszczono wiele bezcennych skarbów historycznych. Moja prababcia że strony dziadka zaklinała ugryzienie żmji oraz różne rany. Nie wiem jednak czy to była szeptucha.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

SOCIALMEDIA